Wincenty Dowojna - wspomnienie
Wincenty Dowojna (1940-2018)
3 lutego 2018 roku zmarł Wincenty Dowojna - wielki przyjaciel naszej Szkoły. Człowiek charyzmatyczny, zasadniczy, otwarty, ale trzymający dystans w stosunku do ludzi. Czasami mówimy, że nie ma ludzi niezastąpionych, ale słowa te nie pasują do Wincentego Dowojny. To jego działania nauczyły nas - nauczycieli i uczniów VI Liceum nowego spojrzenia na historię i humanistykę. Ten tak bardzo doświadczony przez życie człowiek, przybliżył nam refleksję nad Pamięcią indywidualną, związaną z losami zwykłego człowieka, oraz Historią, w którą te losy są wtłoczone, często bez naszej woli lub nawet wbrew jej. Doświadczenia Wschodu, których był uczestnikiem, otworzyły nam całkowicie nową perspektywę spojrzenia na dzieje XX-wiecznej Rosji, Kazachstanu, Kresów i Polski.
Wincenty Dowojna należał do pokolenia, które grobów Rodziców szuka na Wschodzie. Często opowiadał, jak wiedziony pamięcią szukał w ogromnej przestrzeni Ziemi Kazachskiej wzgórza, lasu czy drzewa – miejsca spoczynku Matki, zaś aby stanąć nad grobem Ojca, musiał pojechać na Ziemię Smoleńską, do Dołów Śmierci w Katyniu, by tam oddać hołd zamordowanemu.
Wincenty Dowojna przez ostatnie dwanaście lat inspirował nas do organizacji kolejnych XII Marszów Pamięci Gniezdowo–Katyń. To, co było niemożliwe przez blisko osiemdziesiąt lat naszej historii, uczynił codziennością. Uczestniczyło w nich blisko dwa tysiące uczniów (nie tylko z naszego Liceum). Pozostawił nam jednak trudne zadanie kontynuacji. W mojej pamięci pozostanie gest Pana Dowojny, który nigdy nie przekazał nam nienawiści do przeszłych wrogów - gest podania ręki Rosjanom w Katyniu jako znak pamięci i pojednania.
Ten Człowiek był w naszych murach i przechodził obok nas. Pamiętajmy...
Prof. Marian Fik
"...Wielkim jest człowiek, któremu wystarczy
Pochylić czoła,
Żeby bez włóczni w ręku i bez tarczy
Zwyciężył zgoła!..."
Cyprian Kamil Norwid "Wielkość"
